Izrael

Czołowy przedstawiciel polskiego reggae. Zespół powstał w marcu 1983 roku w Warszawie, założony przez Roberta Brylewskiego (g, voc, kbds, perc; ur. 25 V 1961; eks-Kryzys i Brygada Kryzys) i Pawła "Kelnera" Rozwadowskiego (voc, g, kbds; Deuter).

W pierwszym składzie znaleźli się także: Milo Kurtis (dr), Tomek Świtalski (bg), Jacek Gruszka (perc) i Vivian Quarcoo (voc; późniejsza żona Brylewskiego), jednak wkrótce skład stał się bardzo płynny. Debiut sceniczny grupy miał miejsce 25 kwietnia 1983 r. w klubie "Hybrydy" w Warszawie. W roku następnym po raz pierwszy pojechała ona na festiwal do Jarocina, którego została niemal stałym gościem, tak jak i innego festiwalu - warszawskiego Róbrege, organizowanego zresztą przy współudziale członków Izraela.

Pierwsze nagranie zespołu - "Idą ludzie Babilonu" - powstało jeszcze w roku założenia formacji i cieszyło się sporą popularnością (trafiając nawet na listę przebojów Programu III PR), niemniej na wydanie albumu muzycy czekali aż dwa lata. Album ów - "Biada, biada, biada" - prócz Brylewskiego, Kelnera i Vivian nagrali także Jarosław Ptasiński (dr, perc; eks-Brygada Kryzys), Tomasz Lipiński (bvoc, kbds; Tilt; eks-Brygada Kryzys), Piotr Malik (sax), Tadeusz Kuczyński (tp) i Kasia Grzechnik (bvoc). "Biada, biada, biada", wydana w trójkolorowej okładce o barwach reggae, nie oddawała jednak scenicznego feelingu Izraela, mogąc podobać się tylko dzięki nowej, dubowej wersji "Idą ludzie Babilonu" (zresztą niemal wszystkie teksty obracały się wokół kwestii biblijnego Babilonu). Kompaktowe wydanie "Biada, biada, biada" z 1996 roku zawierało utwory na nowo zmiksowane, w tym trzy w dodatkowych wersjach (z "pełną" wersją "Idą ludzie Babilonu").

W roku 1986 Izrael poprzedzał na polskich koncertach Misty In Roots, a także wystąpił w lipcu na dużej imprezie "Najlepsi Z Najlepszych" w Operze Leśnej w Sopocie. Zaraz potem odszedł z zespołu Kelner, zastąpiony przez Darka "Maleo" Malejonka (voc, g; ur. 14 V 1962) z warszawskiej Kultury, a ponadto wkrótce członka Moskwy. Malejonek razem z Brylewskim i Vivian utworzył trzon formacji, a także stał się współtwórcą całego jej repertuaru; przy czym muzycy często występowali pod szyldem Izrael - Kultura i (wymieniając się instrumentami) wykonywali utwory obu grup. Kolejnym stałym członkiem Izraela został Piotr "Stopa" Żyżelewicz (dr; ur. 31 III 1965), a na saksofonie grywał z zespołem propagator muzyki reggae Sławomir Gołaszewski.

W tym samym 1986 roku formacja umieściła "Wolność" na składankowym longplayu "Fala" różnych wykonawców, a przede wszystkim wydała album "Nabij faję" - nagrany m.in. z Piotrem "Samohutem" Subotkiewiczem (fl, kbds, perc; Kultura), Sławkiem "Dżu Dżu" Wróblewskim (bg), Wojciechem Konikiewiczem (kbds) i Alikiem Dzikim (bg; który wkrótce wyjechał do Anglii, gdzie pod pseudonimem Wild A.D. opublikował autorską płytę "Defence Before Attack"). Na "Nabij faję" grupa odeszła od biblijnych opowieści, prezentując muzykę bardziej przemyślaną i dopracowaną, w sumie spokojniejszą, choć zarazem w niektórych fragmentach cięższą niż na "Biada, biada, biada".

Już rok później ukazał się kolejny album - "Duchowa rewolucja vol. 1". W jego nagraniu ponownie wzięło udział wielu muzyków, m.in. Paweł Szanajca (sax; Kult), Krzysztof "Banan" Banasik (fhorn; Armia, Kult) i Tomasz "Bombadil" Budzyński (b,voc; Armia).

Pod koniec lat 80. skład grupy stał się bardziej stabilny, a utworzyli go: Brylewski, Maleo, Vivian, Stopa i Dżu Dżu. W tym okresie Izrael wyjeżdżał za granicę - najpierw do Czechosłowacji (89), później do Austrii i Anglii (90). W Anglii koncertował w słynnych londyńskich klubach Marquee, Lamelight i Kingshead; nagrał też album "1991" (91), wydany tuż po "Duchowej rewolucji vol. 2". "Duchowa rewolucja vol. 2" przyniosła bogate brzmieniowo i mocno zrytmizowane piosenki reggae; natomiast na "1991" grupa połączyła reggae z funky i nawet rapem, dzięki czemu jej muzyka zyskała na nowoczesności, a także na ekspresji, bo obok utworów łagodnie melodycznych ("Hard To Say", "Leave Me Alone", "See I & I") znalazły się tu ostre "Ride On!" i "Progress". W nagraniu "1991", najlepszej pozycji w całym dorobku Izraela, wziął udział Włodzimierz Kiniorski (sax).

Ze względu na liczne poza-Izraelowe projekty członków zespołu (Brylewski - Armia, Maleo - Houk, Stopa - Armia i Voo Voo), przez kolejne cztery lata formacja koncertowała nieregularnie - w marcu 1993 r.występując w Białymstoku i Krakowie, a w listopadzie 1994 r. na "Odjazdach" w katowickim "Spodku". Fragmenty występów w Białymstoku i Krakowie, podczas których w Izraelu ponownie grał Subotkiewicz, znalazły się na kasecie "Live '93" (94). Z "Live '93", dobrze oddającego hipnotyczny nastrój wytwarzany przez grupę na koncertach, wyróżniała się kompozycja Petera Tosha "Legalize It".

W roku 1995 muzycy postanowili rozwiązać Izrael i pożegnać się z publicznością na specjalnym koncercie zaplanowanym na 15 maja w warszawskim klubie Remont. Jednak występ nie doszedł do skutku ze względu na bitwę służb porządkowych z czekającymi przed wejściem fanami.

Brylewski i Subotkiewicz trafili do Falarek Band, Maleo skupił się na Houku, a Stopa na Armii i Voo Voo.

(źródło: "Encyklopedia polskiego rocka", wydawnictwo In Rock).