Zderzenie ze ścianą

Oczywiście, nawet gdyby John Lennon nie nagrywał solo po rozpadzie Beatlesów, wciąż byłby w zbiorowej pamięci tym samym genialnym Johnem Lennonem (choć bez wspaniałego "Imagine" w dorobku). Jest jednak w twórcach silna potrzeba, by przypieczętować dokonania w grupie solowymi osiągnięciami, by wnieść dzięki temu swój dorobek na jeszcze wyższy poziom. To taka polisa na pośmiertny pomnik pamięci.

Gdy frontman popularnego zespołu decyduje się nagrywać solo, to on dyktuje warunki. Do jego pomysłów, często kaprysów, musi dostosować się cała reszta zatrudnionych przez niego współpracowników. To bardzo miła odmiana dla wokalistów formacji targanych konfliktami, gdzie każda decyzja, każda piosenka jest efektem rodzącego się w bólach kompromisu, z którego często nikt nie jest do końca zadowolony.

Dobry zespół już po dwóch albumach ma zazwyczaj wyrobiony, rozpoznawalny styl. Mało jest formacji, które pozwalają sobie - jak Hey czy Radiohead - na stylistyczny rollercoaster. Dlatego frontmani, którzy chcieliby nagrywać inaczej, często nie są w stanie przeforsować swojej wizji. Bywa, że od początku zdają sobie sprawę, że w zespole ich pomysły nie będą mile widziane lub po prostu się nie sprawdzą. Najlepszym wyjściem jest wtedy granie pod własnym nazwiskiem.

Nie wszyscy jednak korzystają z tego przywileju, jakim jest prezentowanie własnych, oryginalnych wizji. Ani Muniek Staszczyk, ani Magda Wójcik na płycie "Utkane z wyobrażeń" znacząco nie oddalili się od stylu swoich macierzystych zespołów. Przez chwilę wydawało się, że zrobił tak Spięty na albumie "Antyszanty", ale nowa, bardziej elektroniczna płyta Lao Che dowiodła, że daleko nie uciekł.

Nie należy ignorować faktu, że łatwiej zarobić duże pieniądze w przypadku powodzenia solowego projektu niż w przy takim samym sukcesie zespołu. W grupie, szczególnie kiedy kompozycje i teksty są wspólnym dziełem, każdy z członków chce mieć znaczący udział w podziale łupów. W autorskim projekcie frontmana muzycy sesyjni nie mają złudzeń, że są niżej w hierarchii i że pieniądze dostaną według zawartego wcześniej kontraktu na nagranie płyty czy towarzyszenie artyście w trasie koncertowej. Do solowych projektów wokaliści zapraszają często dobrych kumpli (Muniek - Jana Benedka, Robert Gawliński - Leszka Biolika), ale nawet jeżeli ich relacje są przyjacielskie, to o ewentualnym wynagrodzeniu decyduje ten z nazwiskiem.

Inaczej płyną też pieniądze z radiowych emisji utworów. Gdy frontman odłącza się od formacji to głównie po to, by samemu pisać teksty i muzykę. I to jemu przysługują za to tantiemy, nie musi się nimi dzielić. W zespołach bywa natomiast i tak, że wszyscy członkowie są wpisani w obu rubrykach, co skutkuje odpowiednio mniejszymi przychodami.

Znacznie lepiej manifestowanie samodzielności i talentu wychodzi Robertowi Gawlińskiemu (ostatnio wydał płytę "Kalejdoskop"), którego najlepsze solowe utwory nie ustępują najlepszym utworom Wilków. Z tym że piosenki Wilków i tak komponował przede wszystkim Gawliński, więc niczego udowadniać nie musiał.

Próbują całą ławą, ale w tym marszu po artystyczną niezależność trafiają na ścianę nie do przejścia. Ścianę, którą są ich własne zespoły z umacnianą latami pozycją, z imponującym dorobkiem. Więc z podkulonym ogonem lub nie, z tarczą lub na tarczy, i tak każdy z nich wróci na łono grupy.

Michał Michalak

Czytaj blog "Język Elit" Michała Michalaka