Album roku 2013: Megapodsumowanie

Mamy za sobą niezwykle bogaty w premiery rok, więc poszczególne redakcje prześcigały się, która pierwsza opublikuje swoje zestawienie. Szybki rzut oka na te rankingi uświadamia nam jednak, że profile poszczególnych redakcji, ich gusta i upodobania powodują, iż pojedynczy ranking nic nam nie powie. Postanowiliśmy więc podejść do tematu matematyczno-statystycznie. Poniżej prezentujemy wspólne wyniki z podsumowań albumów roku 2013 sześciu uznanych redakcji muzycznych. Dla zachowania równowagi wybraliśmy trzy redakcje z Wielkiej Brytanii ("NME", "Q Magazine", "Guardian") oraz trzy ze Stanów ("Rolling Stone", Pitchfork, "Spin Magazine").

W 2013 roku ważnych premier w pierwszej lidze nie brakowało, co zdecydowanie podbiło stawkę. Wymienienie kliku już pokazuje, że to nie był taki zwykły rok. O muzyce i "pradawnej" formie jej sprzedaży, czyli albumie, na nowo zaczęło się rozmawiać wśród znajomych za sprawą takich tuzów jak Daft Punk, Kanye West, Justin Timberlake, David Bowie, Arcade Fire, Queens Of the Stone Age, Paul McCartney, Jay Z czy Eminem. Tak, tak, oni wszyscy wydali w tym roku płyty i gdyby nagrody przyznawać za nazwisko, to tak mogłaby wyglądać czołówka naszego superpodsumowania.

Jako że jednak natura muzycznego recenzenta bywa przewrotna, na dodatek wciąż musi szukać następców czcigodnych królów popkultury, to oczywiście wyniki mogą zaskakiwać.

Pięć spośród przedstawionych wyżej redakcji wybrało top 50 albumów roku, jedynie "Guardian" wybrał 40 płyt. Przyjęliśmy następującą punktację za miejsca w rankingu:

Płyta roku - 10 pkt.

Miejsca 2-10 - 5 pkt.

Kolejne dziesiątki zestawień to odpowiednio: 4 pkt (miejsca 11-20), 3 pkt (miejsca 21-30), 2 pkt (miejsca 31-40), 1 pkt (miejsca 41-50). Przy równej liczbie punktów o miejscu decyduje najpierw liczba zestawień, w których znalazł się dany album, a następnie najwyższe miejsce, jakie album osiągnął w którymkolwiek zestawieniu.

Jedynie sześć płyt znalazło się we wszystkich sześciu zestawieniach!

W sumie na liście tych sześciu magazynów i serwisów znalazły się aż 143 albumy.

79 albumów znalazło się tylko w jednym zestawieniu, w tym aż 10 z nich w pierwszych dziesiątkach.

Te liczby pokazują, jak zróżnicowane są gusta poszczególnych redakcji i jak trudno w dzisiejszych czasach mówić o muzyce, którą można obiektywnie ocenić jako po prostu dobrą. Takie czasy... Dlatego z pomocą wyznaczenia absolutu przyszła nam niezawodna matematyka.

Nic dziwnego, że w tym zamieszaniu wyłonienie zwycięzcy nie było łatwe. Ostatecznie wygrał album, który znalazł się w pierwszej trójce aż czterech zestawień i tylko w jednym wylądował poza pierwszą dziesiątką ("NME" - miejsce 14.). Panie i panowie, bezsprzecznie płytą roku wg brytyjskich i amerykańskich dziennikarzy muzycznych został album "Modern Vampires of the City" amerykańskiej grupy Vampire Weekend! Zaskoczeni?

Biorąc pod uwagę tegoroczną konkurencję, oraz to, że w Polsce zespół nie ma statusu megagwiazdy, a ten album przeszedł niezauważony, to z pewnością może to być zaskoczenie. Z drugiej strony nie ma nic przyjemniejszego jak uzupełnienie swojej domowej płytoteki takim pewniakiem, do czego serdecznie zachęcam, bo rock-popowe kompozycje oraz unikatowa z jednej strony retro, a z drugiej na wskroś współczesna aura tej płyty, to jej niezaprzeczalne atuty.

Do ostatniej chwili siłą swej powszechnie znanej ambicji walczył Kanye West. (W momencie ogłoszenia tego werdyktu dumny raper trzasnął drzwiami i siarczyście przeklął). A tak serio, to płyta "Yeezus" to prawdziwy majstersztyk wart płyty roku, ale niestety zwycięstwo odebrała redakcja "Q Magazine", skandalicznie umieszczając dzieło Kanye Westa w trzeciej dziesiątce. Pozostali zgodnie umieścili je na miejscach pierwszym i drugim.

Dopiero na miejscu trzecim uplasował się chyba najgłośniejszy album tego roku, czyli wielki powrót i jednocześnie stylistyczna przemiana duetu Daft Punk. Jedynie redakcja "Spin" umieściła go poniżej pierwszej dziesiątki, więc nie ulega wątpliwości, że "Random Access Memories" zyskało ogólne uznanie muzycznych krytyków.

Honoru Brytyjczyków w tym zestawieniu bronili Arctic Monkeys, których album "AM" ostatecznie zajął czwarte miejsce, ale stał się też najbardziej kontrowersyjną płytą całego zestawienia. Aż dwukrotnie wybrany wydawnictwem roku ("NME", "Q Magazine") i dwukrotnie w zestawieniu pominięty ("Spin", Pitchfork). Tak więc mimo usilnych starań Alex Turner i spółka wciąż nie zdobyli Ameryki, gdyż z wybranych amerykańskich redakcji tylko "Rolling Stone" umieścił ich w swoim zestawieniu (miejsce dziewiąte).

Zaraz za plecami Arktycznych Małp zacięty bój o miejsca piąte i szóste stoczyły rodzinne klany debiutantów. Ostatecznie minimalną różnicą bracia z Disclosure pokonali trzy siostry z HAIM. Wynik Brytyjczyków jest o tyle godny podziwu, że w tym roku muzyka klubowa nie miała łatwo i zauważonych albumów było naprawdę niewiele. Tymczasem Disclosure przebojowo zdobyli wiele letnich festiwali, z naszym rodzimym Open'erem włącznie.

Na miejscu siódmym kolejny wielki powrót, czyli pierwsza od 22 lat płyta kultowej alternatywnej formacji My Bloody Valentine. Jest równocześnie ostatnią w zestawieniu, która znalazła się we wszystkich sześciu zestawieniach. Powroty po tak długiej przerwie rzadko kiedy są tak udane, a ten dodatkowo podkreśla bardzo dobrze przyjęta trasa koncertowa, której polską odsłonę mogliśmy zobaczyć podczas tegorocznego Off Festivalu.

Na miejscu ósmym jedno z największych zaskoczeń pierwszej dziesiątki - czwarty album w dyskografii folkowej wokalistki Laury Marling. Choć tylko raz znalazła się w pierwszej dziesiątce, to w sumie została doceniona w zestawieniach aż pięciu redakcji.

Pierwszą dziesiątkę zamykają nowojorczycy, o których można powiedzieć, że miejsca pod koniec pierwszej dziesiątki to raczej mocny niedosyt niż sukces. Zarówno Dawid Bowie jak i Arcade Fire nie znaleźli się ze swoimi albumami w aż dwóch podsumowaniach, a fakt, że w obydwu przypadkach więcej mówiło się o teledyskach i remiksach niż o muzyce z pierwotnych wydawnictw, jest chyba dowodem na to, że faktycznie nie były to płyty godne choćby pierwszej trójki.

Mijający rok w muzyce można podsumować jako wielki pojedynek starych wyg z młodymi wilkami. Liczba ważnych powrotów była taka sama jak spektakularnych debiutów. Oprócz wymienionych w pierwszej dziesiątce Disclosure i HAIM, na miejscu 11. uplasował się dziewczęcy kwartet Savages - ich debiutancki album zaistniał w aż pięciu analizowanych podsumowaniach, w tym w dwóch w pierwszej dziesiątce, a nam bardzo spodobał się ich występ na Open'erze.

Wielu uznanych artystów, mimo często świetnie ocenianych albumów, w podsumowaniu rocznym nie znalazło się już zbyt wysoko. Dla Queens of The Stone Age miejsce 16. nie jest raczej spełnieniem ambicji, bo przecież "Like a Clockwork" został doskonale przyjęty w momencie wydania i wydawało się, że pierwsza dziesiątka to minimum, o jakie może rywalizować.

Podobnie ma się sprawa z drugim albumem Jamesa Blake'a. Miejsce 26. i tylko w jednym podsumowaniu pozycja w pierwszej dziesiątce to znacznie słabiej niż debiut.

Zaskoczeniem jest licha pozycja nowego wydawnictwa Nicka Cave'a z jego Bad Seeds. Czyżby od lutego recenzenci zapomnieli o tym świetnym albumie? "Push the Sky Away" znalazł się tylko w notowaniu "NME" (8. miejsce). Identyczna sytuacja spotkała Paula McCartneya, którego dobrze oceniany powrót zagościł jedynie w podsumowaniu "Rolling Stone'a" (miejsce 4.).

Całkowitą porażkę ponieśli ulubieńcy krytyków Sigur Ros. Ich album zauważył jedynie "Q Magazine", ale na dalekim 45 miejscu. Eminem wylądował tylko w dwóch zestawieniach i to w trzeciej dziesiątce, a nowy album Jaya Z w ogóle nie znalazł się w żadnym z analizowanych zestawień.

Podsumowując wyniki, w oczy rzuca się odwrót muzycznych recenzentów od muzyki pop. Wybrane redakcje to nie są niszowe media piszące jedynie o muzyce niezależnej. Tymczasem w pierwszej dziesiątce ten niegdyś główny gatunek reprezentuje nowe wcielenie Daft Punk oraz sentymentalnie nawiązujące do Fleetwood Mac siostry z HAIM.

W drugiej dziesiątce uplasowała się Janelle Monae, a skandalistka Miley Cyrus i kolejny wielki powrót, czyli Pet Shop Boys zajęli, odpowiednio, 54. i 53. miejsca. Podobnie ma się sprawa z muzyką klubową i elektroniczną. Debiutanci z Disclosure wypadli świetnie, ale kolejni przedstawiciele gatunku są już daleko. Zaskakująco dobrze radzą sobie rock i rap. Oczywiście rzadko można trafić na albumy w pełni łapiące się w klasyczne ramy tych gatunków, ale i takich nie brakuje.

1. Vampire Weekend - Modern Vampires of the City

2. Kanye West - Yeezus

3. Daft Punk - Random Access Memories

4. Arctic Monkeys - AM

5. Disclosure - Settle

6. HAIM - Days Are Gone

7. My Bloody Valentine - m b v

8. Laura Marling - Once I Was an Eagle

9. David Bowie - The Next Day

10. Arcade Fire - Reflektor

11. Savages - Silence Yourself
12. Chance The Rapper - Acid Rap
13. The National - Trouble Will Find Me
14. Janelle Monáe - The Electric Lady
15. Kurt Vile - Wakin on a Pretty Daze
16. Queens of the Stone Age - ...Like Clockwork
17. Earl Sweatshirt - Doris
18. Jon Hopkins - Immunity
19. Waxahatchee - Cerulean Salt
20. Danny Brown - OLD
21. DJ Rashad - I Don't Give a Fuck
22. The Knife - Shaking the Habitual
23. Parquet Courts - Light Up Gold
24. Bill Callahan - Dream River
25. Kacey Musgraves - Same Trailer Different Park
26. James Blake - Overgrown
27. M.I.A. - Matangi
28. Drake - Nothing Was the Same
29. Boards of Canada - Tomorrow's Harvest
30. Sky Ferreira - Night Time, My Time
31. John Grant - Pale Green Ghosts
32. Deerhunter - Monomania
33. Foals - Holy Fire
34. Lorde - Pure Heroine
35. These New Puritans - Field of Reeds
36. Deafheaven - Sunbather
37. Jagwar Ma - Howlin
38. Nine Inch Nails - Hesitation Marks
39. Run the Jewels - Run the Jewels
40. CHVRCHES - The Bones of What You Believe
41. Kelela - CUT 4 ME
42. The Haxan Cloak - Excavation
43. Matthew E. White - Big Inner
44. Factory Floor - Factory Floor
45. Jai Paul - Jai Paul
46. Neko Case - The Worse Things Get ...
47. Ashley Monroe - Like a Rose
48. Hookworms - Pearl Mystic
49. Oneohtrix Point Never - R Plus Seven
50. Eminem - The Marshall Mathers LP 2
51. Pusha T - My Name Is My Name
52. Palma Violets - 180
53. Pet Shop Boys - Electric
54. Miley Cyrus - Bangerz
55. Autre Ne Veut - Anxiety
56. Paul McCartney - New
57. Manic Street Preachers - Rewind The Film
57. Tim Hecker - Virgins
59. Cass McCombs - Big Wheel and Others
60. Majical Clouds - Impersonator
60. John Wizards - John Wizards
60. Ka - The Night's Gambit
60. Nick Cave & The Bad Seeds - Push the Sky Away
60. Bill Ryder-Jones - A Bad Wind Blows In My Heart
65. John Fogerty - Wrote a Song For Everyone
66. Rhye - Woman
67. Franz Ferdinand - Right Thoughts, Right Words, Right Action
68. Julia Holter - Loud City Song
69. Darkside - Psychic
70. Jake Bugg - Jake Bugg
71. Drenge - Drenge
71. Steve Mason - Monkey Minds In The Devil's Time
71. Tegan and Sara - Heartthrob
74. Peace - In Love
74. Atoms for Peace - AMOK
76. Omar Souleyman - Wenu Wenu
76. Laura Mvula - Sing To The Moon
78. Mikal Cronin - MCII
79. Fuck Buttons - Slow Focus
80. Justin Timberlake - The 20/20 Experience
81. King Krule - 6 Feet Beneath the Moon
82. Pearl Jam - Lightning Bolt
83. Biffy Clyro - Opposites
84. Paramore - Paramore
84. Blood Orange - Cupid Deluxe
84. Iceage - You're Nothing
87. Suede - Bloodsports
87. Phoenix - Bankrupt!
89. Empire of The Sun - Ice on the Dune
90. Elton John - The Diving Board
90. Caitlin Rose - The Stand-In
92. Migos - Young Rich Niggas
93. Daniel Avery - Drone Logic
94. Bombino - Nomad
94. Rudimental - Home
96. 2 Chainz - B.O.A.T.S. II #METIME
96. Tegan and Sara - Heartthrob
98. The Strokes - Comedown Machine
99. Cate Le Bon - Mug Museum
100. Speedy Ortiz - Major Arcana
101. Primal Scream - More Light
102. Yeah Yeah Yeahs - Mosquito
103. Merchandise - Totale Nite
104. DJ Koze - Amygdala
104. John Murry - The Graceless Age
106. Burial - Truant/Rough Sleeper
106. White Denim - Corsicana Lemonade
106. Tegan and Sara - Heartthrob
109. Kvelertak - Meir
110. Prefab Sprout - Crimson/Red
110. Forest Swords - Engravings
112. Devendra Banhart - Mala
113. Phosphorescent - Muchacho
113. Best Coast - Fade Away
113. Jessy Lanza - Pull My Hair Back
116. Deap Vally - Sistrionix
117. The So So Glos - Blowout
118. Courtney Barnett - The Double EP: The Sea of Split Peas
118. Goldfrapp - Tales of Us
120. Ciara - Ciara
120. A$AP Rocky - LongLiveA$AP
120. Keith Urban - Fuse
120. AlunaGeorge - Body Music
120. The Julie Ruin - Run Fast
125. London Grammar - If You Wait
126. Mutual Benefit - Love's Crushing Diamond
126. Neon Neon - Praxis Makes Perfect
126. J. Cole - Born Sinner
126. Colin Stetson - New History Warfare Vol. 3: To See More Light
130. James Holden - The Inheritors
131. Death Grips - Government Plates
132. Valerie June - Pushin' Against a Stone
132. William Tyler - Impossible Truth
134. Sigur Rós - Kveikur
134. Future of the Left - How To Stop Your Brain In An Accident
134. Avicii - True
134. Superchunk - I Hate Music
138. The Range - Nonfiction
139. Body/Head - Coming Apart
140. Daughter - If You Leave
140. The Flaming Lips - The Terror
142. Beck - Song Reader
142. Mazzy Star - Seasons of Your Day.