"Yo! MTV Raps": Pasmo sukcesów

Siedem lat emisji programu to zarazem siedem lat błyskawicznego rozwoju i popularyzacji gatunku i nie jest to tylko zbieg okoliczności. Bez niego rap byłby dziś w innym miejscu, podobnie jak cała współczesna popkultura. Przesada? Absolutnie nie, to właśnie gigantyczny sukces emitowanego do 1995 roku programu sprawił, że inspiracje kulturą hip hop zaczęły przenikać do mainstreamowych mediów i to za jego przyczyną połowa nowojorskich gwiazd rapu pojawiała się potem w reklamie Sprite'a.

To właśnie dzięki programowi, którego pomysłodawcą i producentem był nieżyjący już Ted Demme, masowy odbiorca (nie tylko w USA, program był transmitowany na cały świat) często po raz pierwszy miał okazję spotkać się z kulturą hip hopu prezentowaną tak, jak chcieli ukazać ją ludzie z wewnątrz.

?uestlove, perkusista i genialny producent The Roots opowiadając o początkach swoich muzycznych poszukiwań wspominał MTV z czasów przed 1988 rokiem (pierwsza emisja "Yo!"): "Czekając na to, żeby zobaczyć teledysk Michaela Jacksona, Prince'a albo Lionela Richie trzeba było czasami przebić się przez długie godziny Genesis i Duran Duran". W rapowym środowisku uważało się MTV za telewizję, w której pojawić się mogą tylko i wyłącznie biali i w przytłaczającej większości to oni byli jej odbiorcami.

Wiele postaci, które pojawiły się w programach prowadzonych przez prezenterów Yo! - Fab 5 Freddy'ego, Ed Lovera i Doctora Dre stawało się potem gwiazdami. Już w pierwszym, pilotowym odcinku prowadzonym przez pierwszy rapowy zespół, który kiedykolwiek emitowano na antenie stacji - Run DMC, pojawił się też młody duet z Filadelfii - DJ Jazzy Jeff & Fresh Prince. Ten drugi to nie kto inny jak Will Smith, już po wydaniu debiutanckiego "Rock The House", ale jeszcze przed hitowym serialem telewizyjnym "Bajer w Bel-Air" ("Fresh Prince Of Bel-Air") i jakąkolwiek przygodą z kamerą. Dzisiejszy hollywoodzki aktor właśnie w popularnym "Yo!" pokazał, że jest stworzony do występowania na wizji.

W programie w którym głównym gościem był MC Hammer, producenci postanowili postawić na taniec, zapraszając tancerki i realizując całość w sali prób. W pewnym momencie prowadzący i gość zaczęli podziwiać młodą, latynoską piękność komplementując jej umiejętności i wdzięki. Imię i nazwisko tej tancerki to... Jennifer Lopez. Również kariera Mary J. Blige zyskała rozpędu po świetnym występie w klasycznym show. Przykłady można by mnożyć.

Wszystko to zaczęło się w sierpniu 1988 roku, 25 lat temu. Ted Demme, młody i ambitny fan rapu, wychowanek Nowego Jorku, trafił w szeregi nabierającej rozpędu muzycznej telewizji. Peter Dougherty, który był jego najbliższym współpracownikiem i współautorem legendarnej audycji, twierdzi, że Ted praktycznie od pierwszego dnia pracy zamęczał szefostwo pytaniami o to, kiedy MTV zacznie emitować jakiś program poświęcony muzyce hip hop. Stanowiący mały miernik zainteresowania pilot przyjął się świetnie, a Ted dostał propozycję zrobienia swojego show co tydzień.

Teraz trzeba było znaleźć odpowiedniego prowadzącego. Wybór padł na Fab 5 Freddy'ego, nowojorskiego hiphopowego pioniera, artystę i członka historycznej grupy graffiti Fabolous 5 od której pochodzi jego pseudonim. Freddy był idealnym człowiekiem do swojej roli. Nigdy nie tracił rezonu, wiecznie uśmiechnięty i wyluzowany, z naturalną łatwością nawiązywania kontaktu i podtrzymywania rozmowy. Jednak on też miał swoje żądania. Studio MTV, stołek barowy i proste gadanie do kamery o następnym teledysku to nie był styl, który pasowałby do takiego indywidualisty.

Dlatego Freddy praktycznie od samego początku zaczął podróżować z kamerą i realizować programy w miejscach pokazywanych mu przez wybitnych gości - dziś to może już nie zaskakuje, ale wtedy owszem, program nazywano "hiphopowym CNN". Spacer z Big Daddy Kane'm po Brooklynie, wizyta w miejscu gdzie współpracę nawiązali Beastie Boys czy wywiad w Mercedesie LL Cool J'a, a potem w jego wypasionym domu? Po czasie o materiałach z "Yo! MTV Raps" zaczęto rozmawiać jak o filmach dokumentalnych, bo faktycznie grubo wykraczały poza standard przeprowadzania wywiadu przed kamerą. Oglądając początkowe odcinki dzisiaj, w pierwszej kolejności wyłapuje się atmosferę dobrej zabawy, który towarzyszyła "Yo!" od samego początku do samego końca.

Zainteresowanie programem było duże i wzrosło jeszcze bardziej, kiedy po raz pierwszy planowano przyznać Grammy za rapowy singel w 1988 roku, nie uwzględniając jednak ceremonii rozdania nowych nagród w czasie antenowym transmisji z gali. Obrażeni artyści zorganizowali konkurencyjną imprezę na której oczywiście pojawiła się ekipa MTV. Wkrótce okazało się, że "Yo! MTV Raps" stało się najchętniej oglądanym programem w ramówce swojego kanału.

Włodarze stacji postanowili pójść za ciosem i rozszerzyć działalność z cotygodniowej na codzienną. Fab 5 Freddy nie był na to gotowy, więc do "Yo MTV Raps Today" trzeba było znaleźć nowych prowadzących. Peter Dougherty od razu zaproponował poznanego niedawno DJ'a Beastie Boys - Doctora Dre (nie mylić z właścicielem Aftermath - Dr. Dre). Ted Demme przyprowadził ze sobą Ed Lovera. Panowie poznali się i polubili, a następnie stworzyli jeden z najlepszych duetów prowadzących w historii swojej telewizji. Samo to jak wyglądali ze sobą i jak w mgnieniu oka z gracją najlepszych komików potrafili wyczuć nawzajem swoje niecodzienne poczucie humoru to jedno. Drugie to bardzo naturalny kontakt z gośćmi, pełna swoboda i sympatia po obu stronach. "Yo MTV Raps!" to jeden z niewielu wyjątków, kiedy rapowi artyści zawsze nieufnie nastawieni do mediów, czuli się w nich jak u siebie w domu.

Jednym z największych atutów programu stały się występy live w programie, z których wiele do dziś stanowi niesamowite unikaty pokazujące jak fantastycznie potrafili organizować swój występ hiphopowcy w tamtym okresie. Zapoczątkowane w 1991 Live Fridays przyniosły jedne z najlepszych występów koncertowych w TV w historii - Queen Latifah, Run DMC czy Main Source pokazali na wizji jak MC i DJ powinni być przygotowany do występu.

W czasie, kiedy Ed i Dre spotykali się w studio ze wszystkimi, którzy liczyli się wtedy w biznesie, Fab 5 Freddy dalej jeździł do raperów, w Los Angeles, w Miami, w Houston... Kiedy Ice Cube chciał opuścić N.W.A. oświadczył to w programie Freddy'ego. Kiedy N.W.A. chcieli odpowiedzieć również zgłosili się do MTV. To było wtedy główne źródło informacji i promocji, ale też niepowtarzalna możliwość zobaczenia jak wygląda sytuacja tej muzyki i jej zwolenników w różnych miejscach USA. Artyści mówili otwarcie - jeśli wtedy nie byłeś w "Yo! MTV Raps" nie miałeś szans na złoto czy platynę, a gdy dostałeś czas w programie jako świeżak, jutro mogłeś być gwiazdą wielkiego formatu.

Jeden z producentów - Todd-1 powiedział o swoim dziele, że "stało się obwoźną imprezą w której każdy chciał mieć swój udział". W pewnym momencie na antenie pojawiali się już nie tylko hiphopowcy, ale także James Brown, Mel Gibson, Michael Jordan, Shaq O'Neal, Spike Lee, Bill Cosby czy Mike Tyson.

W 1993 roku Doctor Dre i Ed Lover byli już tak rozpoznawalnymi i popularnymi postaciami, że New Line Cinema postanowiło zrobić film w którym zagrali dwie główne role. Tak powstało "Who's The Man?" w którym w mniejszych i większych rolach pojawili się m.in. Busta Rhymes, Heavy D, KRS One, Ice-T, Bushwick Bill z Geto Boys, B-Real z Cypress Hill, całe House Of Pain i wiele, wiele innych gwiazd. Reżyserem został... Ted Demme we własnej osobie. W MTV raperzy czuli się już tak swobodnie, że niektórzy popadali wręcz w przesadę.

2Pac, który postanowił opowiedzieć o swoim rozstaniu z producentami filmu "Menace II Society" i przedstawić swoje plany wobec nich, kiedy spotka ich na ulicy, dostał wyrok, a podstawą była właśnie wypowiedź na antenie Music Television.

Odcinkiem, który wiele osób uważa za przełomowy dla zrozumienia tego jaką siłę oddziaływania miał hip hop za pośrednictwem MTV, jest ten zrealizowany w Daytona Beach. Symboliczna impreza amerykańskiego "springbreak" kojarzona była szczególnie z beztroską zabawą dzieciaków z college'ów. Biz Markie zaczął grać przed takim audytorium swój przebój "Just A Friend" i zarówno on jak i reszta ekipy zrozumiała, że dzieci z dobrych domów znają ich teksty na pamięć.

Twórcy programu zdali sobie sprawę, że robiąc swoje, udało im się zmienić to, co tak bardzo przeszkadzało im na samym początku - brak ekspozycji ich ukochanego gatunku w mediach, brak możliwości dotarcia do szerokiego odbiorcy i niesprawiedliwa, a bardzo popularna opinia, że rap to nie muzyka. Kiedy w 1995 roku program miał zniknąć z ramówki, nie oznaczało to już braku hip hopu w MTV. Klipy Notoriousa B.I.G., Nasa czy Busta Rhymesa leciały w pasmach ogólnych. Więcej - rap zaczął dominować czas antenowy. KRS One, funkcjonujący w środowisku jako The Teacha, powiedział o programie, że to był ostatni przypadek, kiedy dzięki telewizji ludzie byli naprawdę edukowani w kwestii kultury hip hop.

Ostatni odcinek okazał się wielką imprezą, na której spotkało się mnóstwo przyjaciół z branży. Do historii przeszedł też pożegnalny freestyle w którym udział wzięli Rakim, KRS One, Erick Sermon, Chubb Rock, MC Serch, Method Man, Redman, Large Professor, Special Ed i Craig Mack. Łącznie powstało ponad 1,8 tys. odcinków, a przez program przewinęli się najwięksi z największych. Sytuacja jaką zastał Ted Demme, w stosunku do tej, którą zostawiał była diametralnie różna, a znalezienie negatywnej opinii dotyczącej "Yo MTV Raps!" stało się w świecie rapu praktycznie niemożliwe. Tak jest do dziś.