Björk świętuje 50. urodziny
Jej znakiem rozpoznawczym jest nietuzinkowy głos i oryginalna uroda. Roztacza wokół siebie atmosferę skandalu i tajemnicy. Jest piosenkarką, autorką tekstów, kompozytorką, aktorką i producentką muzyczną. A przy tym niebanalną, charyzmatyczną osobowością. 21 listopada islandzka artystka Björk kończy 50 lat. Przez te pół wieku działo się wokół niej wiele interesujących rzeczy.
Uzdolniona 11-latka
Powiedzieć, że muzyka towarzyszyła jej od dziecka, to za mało. Matka piosenkarki, Sindur, twierdzi, że dziewczynka już w wieku siedmiu miesięcy komponowała sobie kołysanki. O ile trudno dać temu wiarę, bezsprzecznym faktem jest, że od najmłodszych lat interesowała się śpiewaniem.
Od 6. do 14. roku życia Björk uczęszczała do szkoły muzycznej w Reykjawiku: "Zapoznałam się ze wszystkimi rodzajami muzyki, przynajmniej z tymi, które istniały w Europie przez ostatnie kilkaset lat. Szybko zorientowałam się, że większość z nich nie jest w moim stylu, wiedziałam jednak, że istnieją" - wspomina artystka, od zawsze przekonana o wewnętrznej potrzebie kroczenia własną drogą. Kariera rozpoczęła się przypadkiem, gdy jedna z jej nauczycielek przesłała nagranie piosenki "I Love to Love" Tiny Charles islandzkiej stacji radiowej Radio One.
W wieku 11 lat przyszła gwiazda nagrała debiutancką płytę, zatytułowaną po prostu "Björk". Obok piosenek dla dzieci znalazły się na niej covery utworów Steviego Wondera oraz autorska wersja przeboju zespołu The Beatles "Fool on the Hill".
Album sprzedał się w nakładzie 5 tysięcy egzemplarzy, co w realiach Islandii (200 tys. mieszkańców) dawało status platynowej płyty.
Björk w wieku 11 lat w islandzkiej telewizji:
Wiersze o świętych
Piosenkarka ma na swoim koncie również debiut poetycki. W 1984 roku wydała tomik wierszy zatytułowany "Um Úrnat Frá Björk" ("Björk o świętych"). Jest to edycja prawdziwie limitowana, powstało bowiem tylko 100 egzemplarzy, każdy za to własnoręcznie ilustrowany przez artystkę. Cena tomiku wynosi dziś około 600 dolarów, można też zobaczyć dzieło w wersji online.
Trwała wskazówka
W wieku 17 lat Björk ze swoją przyjaciółką Didą postanowiły wykonać na swych plecach identyczne tatuaże. Rysunek przedstawia pradawny symbol w kształcie kompasu. Piosenkarka wyznała, że miała to być dla niej wskazówka, by nigdy nie zboczyć z życiowej drogi.
Zobacz teledysk "Lionsong":
Bombowy prezent od fana
W 1996 roku piosenkarka otarła się o śmierć, która o mały włos spotkałaby ją z ręki niezrównoważonego psychicznie fana. Ricardo Lopez (bo tak nazywał się szalony sympatyk) wysłał jej bowiem bombę chemiczną (prezent w postaci książki wypełnionej niebezpieczną substancją), a zaraz potem popełnił samobójstwo, wcześniej rejestrując wszystko kamerą wideo. Policja zorientowała się, do kogo szaleniec wysłał groźną paczkę ponoć tylko dlatego, że tuż przed śmiercią słuchał piosenki Björk "I Miss You".
Czarna magia i słodkości
Artystka współpracowała z wieloma zespołami. Od lat młodzieńczych fascynował ją zwłaszcza punk. W 1983 roku Björk była współzałożycielką grupy KUKL (czyli Czarna Magia). Ta punkowa kapela inspirowała się staroislandzkimi pogańskimi mitami i obrzędami. Rok później muzycy grupy stworzyli zespół o nazwie Sykurmolarnir (co w języku islandzkim oznacza "kostki cukru"). Formacja zasłynęła pod angielską nazwą The Sugarcubes.
Śpiewająca mama
Gdy piosenkarka spodziewała się dziecka, ani na moment nie zrezygnowała z kariery muzycznej. Niemały skandal wywołał jej występ z ciążowym brzuszkiem (była wtedy w siódmym miesiącu), który ponoć doprowadził do zawału serca pewną starszą panią, gdy ta zobaczyła Björk śpiewającą i tańczącą na scenie, w koszulce z napisem "Like a Virgin". 8 czerwca 1986 roku dwudziestoletnia wówczas piosenkarka urodziła syna Sindriego, którego imię znaczy "Iskierki Wokół Słońca".
Olimpijski numer
W 2004 roku, na specjalne zaproszenie Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, piosenkarka skomponowała utwór pt. "Oceania", który następnie wykonała podczas ceremonii otwarcia 18. Igrzysk Olimpijskich w Atenach. Piosenka znalazła się na wydanej w tym samym roku płycie "Medúlla".
Zobacz teledysk "Oceania":
Obrończyni wolnego Tybetu
W 2008 roku na koncercie w Szanghaju, po swoim występie Björk zaczęła skandować: "Tybet! Tybet!". "Ogłoście niepodległość, stwórzcie własną walutę, drukujcie własne znaczki, chrońcie swój język, wznieście swoją flagę!" - śpiewała wcześniej niepokorna artystka.
Björk z baśni braci Grimm
Na wielkim ekranie Björk debiutowała już na początku lat ’90. Jedną z pierwszych jej kreacji aktorskich jest postać Margit, dziewczynki, której matka zostaje zabita za uprawianie czarów - w filmie "Juniper Tree" (1990), powstałym na podstawie baśni braci Grimm.
Narodowy Order Zasług
18 sierpnia 2001 roku Björk otrzymała tytuł Kawalera Orderu Zasług (Chevalier de l'Ordre National du Merite). Prestiżowe wyróżnienie państwowe odebrała z rąk Ministra Edukacji Jacka Langa oraz Ministra Kultury Catherine Tesca, którzy wręczyli go w imieniu rządu francuskiego. Odznaczenie miało być dowodem sympatii i uznania dla artystki.
Tańcząca w ciemnościach
Jednym z najsłynniejszych dzieł w jej filmografii jest "Tańcząc w ciemnościach" (1999) Larsa von Triera. Björk nie od razu zgodziła się przyjąć rolę Selmy. Zaczęło się od stworzenia muzyki do filmu, potem artystka odmówiła przyjęcia głównej roli. Tier wręcz wymógł na niej zgodę, zagroziwszy, że w przeciwnym razie porzuci będący już w przygotowaniu materiał. Po tej roli artystka stwierdziła, że praca na planie jest tak wyczerpująca psychicznie i fizycznie, że nigdy więcej nie zagra już w filmie. Słowa jednakże nie dotrzymała. Za swój wysiłek otrzymała Złotą Palmę na festiwalu w Cannes. Muzyka z filmu była także nominowana do Oscara.
Zobacz teledysk "Moon":
Skandalistka
O tym, że charyzmatyczna wokalistka odznacza się dość oryginalnym i swobodnym sposobem bycia, nie trzeba nikogo przekonywać. Björk lubi prowokować. W wywiadach artystka tworzy mniej lub bardziej prawdopodobne autokreacje i wyznaje, że w wolnym czasie najchętniej je surowe mięso, onanizuje się i uprawia karate. Bez ogródek przyznaje się także do biseksualizmu. Do historii przeszły również jej kontrowersyjne stylizacje, jak choćby suknia w kształcie łabędzia, którą piosenkarka miała na sobie podczas gali wręczenia Oscarów w 2001 roku - wyróżniona przez "Time" za "najgorszą kreację Oscarów wszech czasów".
Wyspa w prezencie od rządu
Ma na swoim koncie niezliczone nagrody i prestiżowe wyróżnienia. Najbardziej oryginalną bodaj formę uznania stanowić może prezent, jaki otrzymała do rządu w podziękowaniu za promowanie rodzinnego kraju. Jest nim... wyspa Ellidaey u wybrzeży Islandii.
Piosenka dla Madonny
W 1995 roku napisała piosenkę dla Madonny, która z kolei poprosiła Islandkę o wspólne wykonanie utworu. Björk jednak odmówiła. Być może słusznie, zważywszy na fakt, że kawałek wypadł bardzo słabo na światowych listach przebojów. W Stanach Zjednoczonych stał się pierwszą piosenką Madonny od 11 lat, która ominęła pierwszą czterdziestkę najlepszych singli.
Aniołek Charliego
Björk otrzymała propozycję zagrania jednej z głównych ról w słynnych "Aniołkach Charliego". Propozycję jednakże odrzuciła, tłumacząc, że woli bardziej skoncentrować się na swej karierze muzycznej. Jednym z tytułowych aniołków została zamiast niej aktorka Lucy Liu.
Katarzyna Pająk
