85 lat Yoko Ono

Anthony Behar/Sipa USAEast News

85 lat Yoko Ono

Yoko Ono urodziła się 18 stycznia 1933 r. w Tokio w rodzinie bankiera. W dzieciństwie uczęszczała do najbardziej elitarnych szkół w Japonii, podróżowała także z rodziną do Stanów Zjednoczonych. Podczas wojny rodzina zmuszona była żebrać o pożywienie. Matka przyszłej artystki wyprzedawała rodzinny dobytek, byle tylko zdobyć pieniądze na życie. Ojciec przetrzymywany był wówczas w obozie pracy w Chinach.Anthony Behar/Sipa USAEast News

Para pobrała się trzy lata później. Lennon - trzeci mąż artystki - opisał ten okres w piosence "The Ballad of John and Yoko". Podróż poślubną spędzili tworząc jeden z najsławniejszych happeningów - "Bed In". Przez tydzień Lennon i Ono przyjmowali dziennikarzy i gości leżąc w łóżku hotelowym w Amsterdamie i protestując przeciwko brytyjskiemu uczestnictwu w wojnie wietnamskiej. Planowali podobną akcję w Stanach Zjednoczonych, lecz nie udzielono im prawa wjazdu. Stała obecność Ono u boku Lennona wpłynęła na dynamikę wewnątrz The Beatles. W filmie "Beatles Anthology" Paul McCartney wspominał, że para była nierozłączna. Ono obecna była nawet przy próbach i sesjach nagraniowych zespołu.AFP PHOTO / Frederic J. BROWNEast News

Po rozwiązaniu The Beatles w 1970 r., wielu fanów "fantastycznej czwórki" właśnie w żonie Johna Lennona widzieli winowajczynię rozpadu - twierdzili, że artystka przeciągnęła męża na stronę przeintelektualizowanej awangardy i nastawiła wrogo przeciw kolegom z zespołu.East News

Ono i Lennon współpracowali na wielu albumach - po raz pierwszy w 1968 r., gdy nagrali eksperymentalny krążek "Two Virgins". W 1969 r. ukazała się pierwsza płyta Plastic Ono Band - koncertowa "Live Peace in Toronto", z gościnnym udziałem gitarzysty Erica Claptona. W 1970 r. ukazała się krążek "Yoko Ono/Plastic Ono Band", na której gościnnie zagrali m.in. Lennon i były perkusista The Beatles, Ringo Starr, a także saksofonista free-jazzowy Ornette Coleman.ASSOCIATED PRESS/FOTOLINK East News

W 1966 roku w londyńskiej galerii Indica Ono poznała Johna Lennona, gitarzystę i wokalistę The Beatles. Muzyka zainteresowała jedna z prac - gwóźdź przybity do drewnianej płyty. Choć wystawa nie została jeszcze otwarta, Lennon chciał przybić gwóźdź do powierzchni. Powstrzymała go artystka. "Zwariowałaś?! Czy ty wiesz kto to jest?! To milioner, może coś kupi!" - krzyczał na Ono właściciel galerii John Dunbar. Ono nigdy wcześniej nie słyszała o Lennonie ani o Beatlesach.ASSOCIATED PRESS/FOTOLINK East News

Po śmierci męża, Ono nadal nagrywała solowe płyty. Zaangażowała się politycznie, wspierając akcje humanitarne i zakładając fundacje na rzecz pokoju. Od śmierci Lennona, wdowa po muzyku wdawała się w słowne utarczki z McCartneyem i konflikty wokół autorstwa poszczególnych kompozycji The Beatles. W 2012 r. basista i wokalista oświadczył, że Ono nie przyczyniła się do rozpadu zespołu.AP Photo/Rene PerezEast News

Ono zadebiutowała artystycznie pod koniec lat 50. Pierwszą wystawę swoich prac zorganizowała w studio na Manhattanie. Elementem jej performance'u było spalenie jednego z wystawionych obrazów. Charakter prac japońskiej artystki był jedną z inspiracji dla muzyków rockowych, m.in. Pete'a Townshenda z The Who, do roztrzaskiwania na scenie gitary w geście artystycznej ekspresji. Już na początku swojej działalności Ono otaczała się muzykami, poetami i filmowcami awangardowymi z grupy Fluxus.ASSOCIATED PRESS/FOTOLINK East News

W 2008 r. artystka odwiedziła Polskę, prezentując w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej wystawę "Fly". "Kiedy tworzę, nie mam zamiaru epatować ani szokować ludzi. Jestem raczej zaskoczona tym, że oni są zaszokowani" - powiedziała w Warszawie. Polacy w ostatnim czasie nie mają dobrych skojarzeń z Yoko Ono. Spadkobierczyni praw po Johnie Lennonie w 2017 r. zagroziła firmie produkującej napoje "John Lemon" procesem. Według niej i jej prawników nazwa produktu naruszała znak towarowy "John Lennon" oraz dobra osobiste zmarłego artysty. Firma ostatecznie postanowiła pójść na ugodę i zmieniła nazwę na "On Lemon".Donat BrykczyńskiReporter

Publiczność i krytyka nie zostawiały na jej pracach suchej nitki - krytykowano ją za wpływ na twórczość Lennona, obwiniano za rozpad The Beatles, wyśmiewano jej nagrania i prace plastyczne. Małżeństwo porzuciło Londyn na rzecz bardziej postępowej artystycznej atmosfery Nowego Jorku. Para szybko stała się obecna w życiu miasta, organizując liczne happeningi, m.in. rozwieszając transparenty z napisem "War is Over (If You Want It)" z życzeniami "Happy Xmas form John and Yoko". W 1980 r. w obecności Ono, Lennon został zastrzelony przed wejściem do ich nowojorskiego domu.East News

85 lat Yoko Ono

Najnowsze