Najsłynniejsze usta świata
40 lat temu po raz pierwszy oficjalnie zaprezentowano czerwone usta z wywalonym jęzorem - logo zespołu The Rolling Stones i zarazem najsłynniejszy graficzny symbol w muzyce rockowej.
Trzy kolory: czerwony, czarny i biały; język, usta i zęby - prostota tego logo jest wręcz oszałamiająca. Choć od premiery znaku graficznego Stonesów mija właśnie 40 lat, pozostaje rozpoznawalny w każdym miejscu na Ziemi, jak charakterystyczny stylizowany napis Coca-Coli czy złote łuki McDonald'sa.
Autorem logo The Rolling Stones jest... No właśnie, wcale nie papież pop-artu Andy Warhol, jak do dziś uważa wiele osób, lecz mniej od niego znany John Pasche. 25-letni student londyńskiego Royal College of Arts został zaproszony przez menedżment Stonesów, by przygotować plakat na zbliżającą się europejską trasę koncertową.
"W 1969 roku do szkoły zadzwonili z biura Micka Jaggera, by im znaleźć odpowiedniego studenta, który przygotowałby plakat dla zespołu. Rekomendowano właśnie mnie i 29 kwietnia 1970 roku Jo Bergman [osobista asystentka Stonesów w latach 1967-73] potwierdziła zamówienie" - wspominał po latach Pasche.
Grafik był zaszczycony faktem, że na uczelnię osobiście pofatygował się Jagger, który przyszedł zobaczyć jego prace wystawione z okazji ukończenia Royal College of Arts. Wkrótce doszło do kolejnego spotkania z wokalistą, który u Pasche zamówił logo dla nowej wytwórni The Rolling Stones. Rockmani wówczas kończyli współpracę z firmą Decca.
Jagger pokazał grafikowi zdjęcie Kali - hinduskiej bogini czasu i śmierci, która często przedstawiana jest właśnie z wystającym długim językiem. To właśnie zdjęcie stało się punktem wyjścia do tworzenia nowego logo. Przygotowanie znaku graficznego zajęło Pasche tydzień.
"Język miał reprezentować antyautorytarne podejście zespołu, wielkie usta Micka, a także budzić oczywiste seksualne skojarzenia. Zaprojektowałem to logo w taki sposób, by dało się je łatwo reprodukować, a także by - w moim zamierzeniu - mogło przetrwać próbę czasu" - opowiadał John Pasche.
"Kiedy stawałeś z nim [Mickiem Jaggerem] twarzą w twarz, pierwszą rzeczą, na którą musiałeś zwrócić uwagę, był rozmiar jego ust" - podkreślał grafik inspirację plastyczną facjatą wokalisty The Rolling Stones.
Po raz pierwszy logo znalazło się na wewnętrznej okładce albumu "Sticky Fingers". Zewnętrzną grafikę tej płyty przygotował dla The Rolling Stones wspomniany na początku Andy Warhol, stąd wzięło się zamieszanie związane z autorstwem logo zespołu. Szeroko otwarte usta nie zostały zarejestrowane jako znak towarowy we wszystkich krajach, co szybko wykorzystała jedna z niemieckich firm produkujących jeansy. Liczni producenci odzieży zwietrzyli łatwy interes (na początku lat 70. Stonesi cieszyli się już światową sławą), dlatego zespół i grafik postanowili wspólnie uregulować kwestie praw do logo.
The Rolling Stones na żywo w utworze "Brown Sugar" z płyty "Sticky Fingers":
Za przygotowanie grafiki John Pasche otrzymał 50 funtów. W 1972 roku w związku z sukcesem logo zespół wypłacił mu dodatkowe 200 funtów. Prawa należą jednak do zespołu, który charakterystyczne usta reprodukuje na niezliczonych przedmiotach codziennego użytku. W 2006 roku Pasche za 400 tysięcy funtów sprzedał oryginalne grafiki logo przygotowane dla Stonesów, jednak wartość popularnego znaku jest wielokrotnie większa.
John Pasche współpracował z legendą rocka w latach 1970-74, kiedy to narysował dla zespołu także m.in. cztery plakaty na trasy koncertowe i okładkę singla "She's So Cold" z płyty "Emotional Rescue" (1980).
Zobacz klip do "She's So Cold":
Później projektował grafiki dla m.in. Paula McCartneya, The Who, Sinead O'Connor, UFO, Jethro Tull, The Stranglers czy Art Of Noise (album "In No Sense? Nonsense!" znalazł się na liście 100 najlepszych okładek płytowych).
Szeroko otwarte usta po dziś dzień są jednym z najbardziej charakterystycznych symboli nie tylko The Rolling Stones (obok nieodłącznego papierosa w kąciku ust Keitha Richardsa), lecz także rock'n'rolla w ogóle, którego przecież wizytówką są Stonesi. Na koniec dodajmy, że w 2008 roku w internetowym sondażu trójkolorowa grafika z wywalonym jęzorem została wybrana najlepszym logo zespołu wszech czasów.
Michał Boroń
