Sacrum Profanum: Nordycka muzyka w Krakowie

Przypomnijmy, że Sacrum Profanum to festiwal muzyki współczesnej. Dzięki nazwie, na imprezie możemy zobaczyć najróżniejszych wykonawców - w końcu cała europejska muzyka jest albo sakralna, albo świecka. Tegoroczna edycja poświęcona jest scenie nordyckiej, do której poza krajami skandynawskimi (Szwecja, Norwegia i Dania), zalicza się Finlandię i Islandię. Między innymi z tego powodu tegoroczny festiwal będzie różnił się od poprzednich edycji, które koncentrowały się na scenie muzycznej jednego kraju (np. w zeszłym roku była to Wielka Brytania).

To jednak nie jedyna zmiana w programie Sacrum Profanum. Nowością jest bardzo wyraźny podział festiwalu na cztery artystyczne segmenty: Sacrum Profanum Classic, Sacrum Profanum Freak, Modern Classic Made In Poland i Linia Muzyczna. - Sacrum Profanum staje się w pewnym sensie parasolem, marką dla kilku różnych przedsięwzięć. Nie zmienia się idea festiwalu - komentuje Filip Berkowicz.

Absolutnym novum jest część zwana Modern Classic Made In Poland.

- Włączmy polskich kompozytorów do programu festiwalu, który zawsze był poświęcony twórczości z innych krajów. Ta część programu zakłada stopniowe wprowadzanie muzyki polskiej do repertuaru światowych zespołów specjalizujących się we współczesnej muzyce - wyjaśnia Berkowicz.W tym roku przedstawiona zostanie muzyka Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego, Krzysztofa Pendereckiego, Kazimierza Serockiego, Pawła Szymańskiego, Agaty Zubel i Pawła Mykietyna, którą wykonają m.in. Ensemble Intercontemporain, Asko | Schönberg czy London Sinfonietta.

- Ten projekt naprawdę napawa nas dumą. Mamy tu do czynienia z wprowadzaniem do koncertowego obiegu na całym świecie twórców polskich. Cieszy to szczególnie w kontekście Agaty Zubel, Pawła Szymańskiego i Pawła Mykietyna. Chodzi o przedstawianie młodej polskiej sceny, szerokiej światowej publiczności - podkreśla dyrektor artystyczny festiwalu.

Najbardziej nośnym medialnie elementem Sacrum Profanum jest program Freak, w ramach którego wystąpią reprezentanci islandzkiej sceny muzyki alternatywnej i eksperymentalnej: na otwarcie Mum z grupa przyjaciół, a w finale dwukrotnie Jonsi. Koncert pierwszego z projektów będzie niezwykły z dwóch powodów. Po pierwsze, Islandczycy przylecą do Krakowa we wzmocnionym składzie osobowym.

- Zespół Mum przywozi ze sobą sporą reprezentację muzyków z Islandii, między innymi dziewczyny z kwartetu Amina, które na Sacrum Profanum rozszerzają się do sekstetu czy liderów takich projektów, jak Benni Hemm Hemm, Mugison czy Seabear. Pojawi się również jedna z dwóch bliźniaczek, które były wizytówką zespołu Mum na początku jego kariery - Gyda Valtýsdóttir - mówi Berkowicz.

Zaskakująco zapowiada się udział rapera l.u.c., który obok orkiestry Sinfonietta Cracovia i Chóru Polskiego Radia, będzie polskim reprezentantem podczas niedzielnego (12 września) zderzenia muzycznych osobowości. - Fanów, jak i publiczność w jaki sposób l.u.c. zostanie wykorzystany na scenie. Bo nie będzie rapował - zdradził Berkowicz.

W finale Sacrum Profanum zobaczymy dwa koncerty solowego projektu Jonsiego, lidera zespołu Sigur Ros. - To wytyczanie absolutnie nowej ścieżki w filozofii prezentacji scenicznej. Jego występ to właściwie symbioza muzyki, teatru, świata multimediów czy zrealizowanej z poetyckim rozmachem scenografii. To zupełnie nowe doświadczenie koncertowe, gdzie te wszystkie elementy żyją w symbiozie. Jonsi pokazuje odbiorcy zupełnie nowe myślenie. Wydaje mi się, że to będzie jedno z najbardziej zaskakujących wydarzeń koncertowych w Polsce w tym roku - zadeklarował Berkowicz.

- Jonsiemu i współpracującym z nim artystom chodziło o to, żeby zaskoczyć widza. Jonsi wykorzysta tzw. videowall, czyli instalację, która znajdzie się z tyłu sceny. Składa się ona z kilku segmentów, na które będą operowały trzy projektory. Poza tym pojawią się tzw. cabinets z boku sceny, na których również zobaczymy projekcje multimedialne. Tworzy to absolutnie niesamowite wrażenie i jako przedsięwzięcie jest niespotykane - dodaje Robert Rozciecha, kierownik produkcji w Krakowskim Biurze Festiwalowym. Rozciecha zaznaczył, że Jonsi przywozi do Krakowa własny sprzęt, bo tylko ta technika jest w stanie udźwignąć wymagania multimedialnego show artysty.

Natomiast w ramach Sacrum Profanum Classic usłyszymy dzieła ośmiu wybitnych kompozytorów muzyki współczesnej z czterech krajów: Finlandii, Szwecji, Norwegii i Danii w wykonaniu najlepszych na świecie formacje wykonujące muzykę współczesną.

- Krytycy zastanawiają się, co łączy artystów z grupy krajów nordyckich. Czy stanowią oni odrębna grupę? Rzeczywiście, ich muzyka stylistycznie jest odrębna i da się to rozpoznać. Wśród tych ośmiu kompozytorów mamy duże osobowości, które nie tylko wiele łączy, ale również sporo dzieli. Są to kompozytorzy różnych pokoleń, którzy poruszają się w oddzielnych stylistykach - komentuje Barbara Orzechowska z Krakowskiego Biura Festiwalowego.

- Co ciekawe, na festiwalu Sacrum Profanum będzie gościć czterech kompozytorów. Zanim wysłaliśmy do nich oficjalne zaproszenia, otrzymaliśmy od nich maile z podziękowaniami za włączenie ich repertuaru do programu festiwalu. Poza tym sami zgłosili akces do udziału w festiwalu, nierzadko w światowych prawykonaniach własnych utworów tutaj w Krakowie. Będą to Hans Abrahamsen i Pelle Gudmundsen-Holmgreen z Danii oraz Klasa Torstenssona i Anders Hillborg ze Szwecji - dodał Orzechowska.

Wreszcie czwartym elementem tegorocznego Sacrum Profanum jest Linia Muzyczna. - Wypełniamy lukę jeśli chodzi o piśmiennictwo muzyczne. Nie muzykologiczne, ale muzyczne właśnie. Pisane przystępnym językiem, a przedstawiające główne zjawiska muzyki współczesnej - tłumaczy Berkowicz. - Przygotowaliśmy w pierwszej odsłonie trzy książki poświęcone poprzednim edycjom Sacrum Profanum: współczesnej muzyce niemieckiej, amerykańskiej i brytyjskiej - mówi.

W planach jest również wydanie czwartej pozycji, która obejmie nordycką scenę muzyczną. - Ale to już po festiwalu - zaznacza dyrektor Sacrum Profanum.

Tegoroczny festiwal zostanie udokumentowany na specjalnym wydawnictwie, które w zamierzeniu organizatorów ma promować polską kulturę.

- Chcemy, by ten materiał stanowił wizytówkę Polski, szczególnie w przededniu polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Materiał będzie promowany szeroko, a jego wydaniem zainteresowane są najważniejsze wytwórnie europejskie. Taki dwupłytowy box i DVD z możliwością odtwarzania w systemie 3D będzie promował Polskę - powiedział Berkowicz.

Samego Sacrum Profanum promować nie trzeba, bo festiwal jest wysoko ceniony nie tylko przez krajowych krytyków i media, ale również dostrzeżony zagranicą, co w wypadku krajowych imprez muzycznych nie jest wcale normą. Zresztą o udział w Sacrum Profanum zaczynają zabiegać najbardziej uznane nazwiska, na co - nie bez satysfakcji - zwracali uwagę organizatorzy festiwalu. Cieszy również, że tak uznana impreza postara się zaprezentować na zewnątrz najwybitniejszych polskich kompozytorów współczesnych i to niekoniecznie tych o uznanych już nazwiskach.

Artur Wróblewski