Tinariwen

Zespół z północnego Mali. Grają afrykańskiego bluesa.Występują w składzie - Ibrahim "Abaraybone" Ag Alhabib (wokal prowadzący, gitara prowadząca), Hassan "Abin Abin" Ag Touhami (wokal prowadzący, gitara), Abdallah "Catastrophe" Ag Alhousseyni (wokal prowadzący, gitara akustyczna), Mohammed "Japonais" Ag Itlale (gitara), Eyadou Ag Leche (bas), Said Ag Ayad (perkusja), Elaga Ag Hamid (gitara rytmiczna) oraz Abdallah "Intidao" Ag Lamida (gitara).

Grupa powstała w 1979 roku z inicjatywy Ibrahima Ag Alhabiba. Mając cztery lata, patrzył na egzekucję swojego ojca, tuareskiego bojownika o wolność. Zafascynowany westernami i grą na gitarze, własnoręcznie, z dostępnych materiałów (elementów roweru i drewna) zbudował dla siebie instrument. I tak rozpoczęła się jego przygoda z muzyką, a konkretnie ze starymi pieśniami Tuaregów, berberyjskich ludów zamieszkujących obszar Północnej Afryki. Początkowo mieszkał w obozie dla uchodźców, następnie przeniósł się do Libii i Algierii. Pod koniec lat 70. dołączył do społeczności tuareskiej, poznając radykalne grupy muzyczne z tamtejszego rejonu etnicznego, jak Nass El Ghiwane i Jil Jilalę, łączące w swoim brzmieniu rdzenny folk z odniesieniami do twórczości między innymi - Elvisa Presley'a, Led Zeppelin, Carlosa Santany, Dire Straits, Jimiego Hendrixa, Boney M, Boba Marley'a, a nawet legend country - Kenny'ego Rogersa i Dona Williamsa.

Ag Alhabib zaprosił do współpracy Inteyedena Ag Ablila, jego brata Liyę oraz Hassana Ag Touhamiego. Początkowo grali na przyjęciach, głównie weselach. Nie mieli też nazwy, choć słuchacze zaczęli nazywać ich "Kel Tinariwen", co w tłumaczeniu oznaczało "Ludzie Pustyni". Rok później, przywódca Libii, Muammar Kaddafi, podpisał dekret o poddaniu wszystkich młodych Tuaregów pełnemu szkoleniu wojskowemu. W zamierzeniu, miał z nich powstać elitarny oddział zabójców, którzy w przyszłości mogliby posłużyć do inwazji na jedno z sąsiednich państw. Muzycy podporządkowali się nowemu prawu i przeszli dziewięciomiesięczny trening.

Minęło pięć lat. W tym czasie artyści stali się przywódcami prawdziwego tuareskiego ruchu oporu wobec totalitarnej polityki libijskiej, a także nawiązali współpracę ze świetnymi gitarzystami - Keddou Ag Ossadą, Mohammedem "Japonais" Ag Itlalą, Sweiloumem, Abouhadidem oraz Abdallahem Ag Alhousseynim. Teraz cały zespół był już rozpoznawany pod szyldem Tinariwen, co w tłumaczeniu znaczy Pustynie. Szybko zbudowali własne studio, w którym nagrywano muzykę na czyste kasety i rozdawano je potem za darmo. W ten sposób, ich nagrania zaczęły docierać poza ten region Afryki.

W 1989 roku opuścili Libię i przenieśli się do Mali, a konkretnie do małej wioski Tessalit, w której urodził się Ag Alhabib. Odwiedził ją teraz po dwudziestu sześciu latach nieobecności. W następnym roku doszło do rewolucji - Tuaregowie wystąpili przeciw rządowi Mali. Wśród opozycjonistów byli też także członkowie Tinariwen. Po zawarciu rozejmu - muzycy wystąpili z wojska i poświęcili się wyłącznie swojej karierze.

W 1992 roku, część z artystów wyjechała na Wybrzeże Kości Słoniowej, gdzie nagrali kasetę z nowym materiałem, a także wystąpili z kilkoma koncertami dla Tuaregów, żyjących tam w diasporze.

Sześć lat później, na swojej drodze spotkali francuski zespół Lo'Jo, grający muzykę world, a występujący właśnie na festiwalu w Bamaku, stolicy Mali. W efekcie, w 1999 roku, dwóch muzyków Tinariwen pojechało do Francji i razem z Lo'Jo, założyli koncertową formację Azawad. W styczniu 2001 roku, dwie grupy pojawiły się razem w Mali, na Festiwalu Pustyni, choć to Tinariwen wystąpili w roli gwiazdy. Zainteresowanie zespołem wzrosło wtedy niepomiernie. Na początku sierpnia ukazała się ich debiutancka płyta długogrająca "The Radio Tisdas Sessions", zrealizowana podczas sesji radiowych i będąca pierwszym materiałem nagranym poza Afryką. Pod koniec roku, formacja uświetniła swoją obecnością między innymi Roskilde, a także londyński South Park.

Od tego czasu, muzycy zagrali ponad siedemset koncertów - w Europie, Ameryce Północnej, Japonii oraz Australii. Gościły ich między innymi - Glastonbury, Coachella, Paleo i WOMAD. Równocześnie, w składzie formacji zaczęli pojawiać się nowi, młodzi muzycy, którzy wprawdzie nie pamiętali już konfliktu militarnego, kładącego się tak wielkim cieniem na całej tuareskiej społeczności, doceniali jednak, że to właśnie on ukształtował środowisko, w którym przyszło im tworzyć. Formację wsparli - basista Eyadou Ag Leche, perkusista Said Ag Ayad, gitarzyści - Elaga Ag Hamid oraz Abdallah Ag Lamid, a także wokalistka - Wonou Walet Sidati i siostry z zespołu the Walet Oumar.

W październiku 2004 roku swoją premierę miał ich drugi longplay "Amassakoul" (w tłumaczeniu "Podróżnik"). W następnym roku zespół otrzymał nagrodę BBC w kategorii Muzyka Świata. W 2007 roku ukazał się trzeci album studyjny formacji "Aman Iman" ("Woda jest życiem"). Wydawnictwa zbierały świetne recenzje, a wśród oficjalnych fanów grupy zaczęto wymieniać sławy zachodniego przemysłu muzycznego - Carlosa Santanę, Roberta Planta, Bono, Thoma Yorke'a (Radiohead), Chrisa Martina (Coldplay), Briana Eno i TV On The Radio. W 2008 roku Tinariwen zostali uhonorowani prestiżową niemiecką Praetorius Music Prize.

W połowie października 2009 roku została wydana płyta "Imidiwan" ("Towarzysze").

Wśród fascynacji, jakim ulegali muzycy formacji, słychać wyraźne amerykański blues. Ponieważ jednak ich twórczość powstawała w specyficznej geograficznej izolacji, trzeba oczywiście wspomnieć o artystycznych korzeniach, które legły u podstaw całego brzmienia Tineriwen. To muzyka Zachodniej Afryki, a ściślej biorąc, regionu leżącego wzdłuż Nigru, między Timbuktu i Gao. Z jednej strony to tradycyjne tuareskie melodie, oparte na pasterskich piszczałkach (pierwszych tamtejszych instrumentach), a także czymś w rodzaju jednostrunowych skrzypiec, prostych bębnów, obciągniętych skórami zwierząt i teherdentu (tamtejszej lutni). Z drugiej - wpływy berberyjskie z północnej Algierii. Z czasem pojawiły się znane z kultury zachodniej - gitary. Wśród tego prawdziwego konglomeratu słychać ponadto elementy popu, tradycyjnej muzyki Mali, a nawet wpływy hinduskie. Natomiast ich teksty, od zawsze koncentrowały się na problemach zwykłych tuareskich ludzi.