Dżem
- data powstania
- 1973
- pochodzenie
- Polska
Biografia
Dżem to legenda polskiej sceny bluesowej, kultowy zespół mający od wielu lat wiernych i oddanych fanów. Powstał w 1973 roku, kiedy Beno i Adam Otręba, Paweł Berger i Aleksander Wojtasiak założyli grupę o nieoficjalnej nazwie Jam. W grudniu dołączył do nich grający na harmonijce ustniej wokalista - Ryszard Riedel. Polska nazwa Dżem powstała przypadkiem w 1974 roku, napisana tak przez organizatora jednego z koncertów. W 1978 roku do zespołu dołączył gitarzysta Jerzy Styczyński.
Pierwsze autorskie kompozycje Dżemu - autorstwa Ryśka Riedla i Leszka Falińskiego - powstały pod koniec lat 70. Riedel i Faliński dążyli także do występu grupy na festiwalu w Jarocinie w 1980 roku. I to właśnie dzięki Jarocinowi Dżem poznała cała Polska. Jarociński festiwal stał się ich przepustką do sławy.
W 1981 roku zespół grał na wielu festiwalach i przeglądach - w Jarocinie już jako gwiazda, na Rawie Blues, w czasie Folk - Blues Meeting, Rock na Wyspie, czy Rockowiska. Dżem zaczął także nagrywać. Podczas sesji dla Polskiego Radia zarejestrowano piosenkę "Paw" - pierwszy przebój grupy oraz "Whisky" - chyba największy hit zespołu, który stał się już legendą. Singel ukazał się roku 1982, ale kolejne - "Dzień, w którym pękło niebo" i "Wokół sami lunatycy" dopiero dwa lata później. W tym czasie menadżerem zespołu został Marcin Jacobson i grupa w końcu rozpoczęła pracę nad debiutancką płytą.
Najpierw ukazała się kaseta "Dżem" nagrana na żywo w czasie Famy w Świnoujściu (później wznowiona jako "Dzień, w którym pękło niebo"), która wielkie wrażenie robiła już samą swą obecnością. Natomiast wydany rok później album "Cegła" przeszedł do historii polskiego bluesa i rocka. Jednocześnie stał się największym bestsellerem Dżemu.
W 1986 roku fragment występu grupy w Jarocinie został utrwalony w filmie "My Blood, Your Blood". Ukazała się także płyta "Absolutely Live" - zapis koncertu w krakowskim Teatrze STU.
Niestety, w tamtym okresie wokalista zespołu popadł w nałóg narkotykowy. Z tego powodu opuszczał próby i w 1987 roku zespół często występował bez Riedla, za to z Ireneuszem Dudkiem, Moniką Adamowską, a przede wszystkim z Tadeuszem Nalepą. Jednak pomimo tych problemów w roku 1988 ukazały się dwie płyty Dżemu z Ryśkiem - "Zemsta nietoperzy" i "Tzw. przeboje - całkiem Live".
W 1989 roku ukazała się kolejna niezwykle ważna płyta - "Najemnik". Znalazły się tam klasyczne już utwory "Modlitwa III" i "Wehikuł Czasu". W czerwcu, w katowickim Spodku odbył się wielki koncert urodzinowy Dżemu. Jednocześnie z grupą rozstał się Marcin Jacobson, którego zastąpił Leszek Martinek.
W 1991 roku ukazał się album "Detox", gdzie znalazł się między innymi dramatyczny "List do M.", "Sen o Victorii" i "Jak malowany ptak". W tym samym czasie ukazała się płyta "The Singles", która stanowiła zbiór nagrań ze wszystkich małych płyt.
30 lipca 1994 roku zmarł charyzmatyczny frontman Dżemu - Ryszard Riedel. W rocznicę jego śmierci w Spodku zorganizowano wielki koncert poświęcony jego pamięci, w którym udział wzięły największe gwiazdy polskiej sceny - między innymi Czesław Niemen, Wojciech Waglewski, Martyna Jakubowicz, Krystyna Prońko, czy Ziyo. Koncert został udokumentowany 3-płytowym albumem "List do R. na 14 głosów".
Śmierć Ryśka nie przerwała istnienia grupy. Dżem z nowym, wyłonionym w konkursie wokalistą Jackiem Dewódzkim, pozostał wierny swojemu stylowi. Niebawem powstał album "Kilka zdartych płyt", a w 1997 kolejny, zatytułowany "Pod wiatr".
W 1998 roku odbył się cykl koncertów Dżemu z orkiestrą symfoniczną i chórem, dzięki czemu powstały płyty "Dżem w operze" i "Dżem w operze 2" (1999). Razem z Dewódzkim powstał jeszcze krążek "Być albo mieć" oraz piosenka do filmu "To ja, złodziej". W lutym 2001 roku Jacka Dewódzkiego, w roli frontmana, zastąpił Maciej Balcar.
Zespół od tego czasu pracował nad nowym materiałem. W czerwcu 2004 roku grupa była gwiazda festiwalu TOPtrendy w Sopocie, a we wrześniu ukazał się pierwszy album z Balcarem w składzie. Płyta zatytułowana "2004", miksowana była w Stanach Zjednoczonych
27 stycznia 2005 roku w tragicznym wypadku drogowym na autostradzie w okolicy Jaworzna zginął Paweł Berger. Pozostali muzycy zostali ranni - najciężej Beno Otręba, który złamał ramię.
Pod koniec kwietnia oficjalnie ogłoszono, że następcą zmarłego klawiszowca został 35-letni Janusz Borzucki, współzałożyciel bluesowego Gangu Olsena (grał w nim w latach 1988-2002). Współpracował także z lokalnymi śląskimi zespołami jak m.in. Misterium, Mr. Koala, Swawolny Dyzio, czy Moll Street.
(źródło: RMF FM, uzupełnienia własne)
Teksty piosenek (100)
-
-
66
-
A jednak czego
-
Abym m
-
Alex
-
Autsajder
-
Ballada o dziwnym malarzu
-
Blues Alabama
-
Bo
-
Buty, pi
-
By
-
Być albo mieć
-
Bym zobaczy
-
Ca
-
Chc
-
Chleb z d
-
Chocia
-
Czarny chleb
-
Czerwony jak cegła
-
Człowieku co sie z Tobą dzieje
-
Detox
-
Diabelski
-
Do Kołyski
-
Dzie
-
Dziko
-
Dziko
-
Geronimo
-
Gizd
-
Goni
-
Gorszy dzie
-
Harley m
-
Ho
-
Jak malowany ptak
-
Jak w dominie
-
Jeden zwyczajny dzie
-
Jesiony
-
Kiepska gra
-
Kilka zdartych p
-
Klosz
-
Kosmiczny pub
-
Koszmarna noc
-
Krewny Judasza
-
Kruka g
-
List do M.
-
Ma
-
Magazyn m
-
Miliony srebrnych
-
Modlitwa III
-
Na swoim brzegu
-
Naiwne pytania
-
Najemnik
-
Najemnik I
-
Najemnik II
-
Nie daj si
-
Nie jeste
-
Nie truj ojcze
-
Niebo na wyci
-
Nieproszony
-
Nieudany skok
-
Noc i rytm
-
Ob
-
Oh, s
-
Opowiedzcie wiatry
-
Ostatni ci
-
Ostatnie widzenie
-
Paw
-
Piosenka ekologiczna
-
Popio
-
Powiał boczny wiatr
-
Powiedz czy s
-
Poznałem go po czarnym kapeluszu
-
Prokurator i ja
-
Pu
-
Schody
-
Sen o Victorii
-
Skazany na bluesa
-
Taniec
-
To tylko dwa piwa
-
Tylko dla wybranych
-
Tylko ty i ja
-
U
-
Ukryj mnie
-
Uwierz Mirando
-
W
-
W drodze do nieba
-
W imi
-
W klatce
-
W pu
-
Wehiku
-
Wehikuł czasu
-
Whisky
-
Wiem na pewno wiem
-
Wo
-
Wok
-
Wszystko wzi
-
Wymarzony
-
Za plecami
-
Zak
-
Zapal
-
Zapal świeczkę